MAKALELER

Çocuğunuza Değerleri Öğretirken

Çocuklara Değerler Eğitimi

Çocuğunuza Verdiğiniz Öğütleri Siz de Uygulayın

Değerler konusunda çocuğunuza karmaşık mesajlar veriyor olabilir misiniz? Bir yandan doğru-yanlışı anlatır, ona sınırlar koyar, önermelerde bulunurken, siz önerdiğinizin tam aksini uyguluyor olabilir misiniz?

Çocuklar bebeklik döneminden itibaren anne ve babasını taklit ederek ve kendisini onlarla özdeşleştirerek büyür. Ebeveynlerin en sık yaptıkları ve çocuklarında anlam, değer karmaşasına neden oldukları bir dizi önerme ve davranışı sizler için sıraladık. Bakalım, aşağıdaki görünmez hatalar size de tanıdık geliyor mu? Öyleyse dikkatli olun: çocuklar söylenenden çok yapılanı dikkate alır ve taklit ederler… Onlara öğretmenin en güzel yolu, davranmaktır.

  • Çocuğunuza başkalarına yardım etmenin ne kadar güzel bir şey olduğunu söylüyor ve çocuğunuzun yardımsever biri olmasını istiyorsunuz. Peki, siz yardım ediyor musunuz? Günlük örneklere bakalım: büyük marketlerde yaptığınız alışverişlerin ardından alışveriş sepetini yerine koyuyor musunuz? Trafikte nasıl davranıyorsunuz? Peki ya restoranda?
  • Sık sık “yeter çocuğum artık, kapat şu televizyonu!” diyorsunuz, televizyona bağlı yaşamasını istemiyorsunuz. Peki, sizin televizyonla ilişkiniz nasıl? Bilgisayarınızla ilişkiniz? Uyumadan ne kadar süre önce evdeki elektronik aletleri kapatmış oluyorsunuz?
  • Çocuğunuz ne zaman bedeninden şikâyet etse, ona bu halinin ne kadar sevimli ve güzel olduğunu söylüyor, bedenini sevmesini, kendinden memnun olmasını istiyorsunuz. Peki, siz kendi bedeninizden ne kadar memnunsunuz? Ne kadar şikâyet ediyorsunuz? Ne sıklıkta diyettesiniz?
  • Çocuğunuza arkadaşı ile kavga ettikten sonra hata yaptıysa özür dilemesi gerektiğini söylüyor, özür dilemenin ne kadar önemli bir erdem olduğunu bilmesini istiyorsunuz. Peki, evdeki kavgaların ardından neler yaşanıyor? Küslükler söz konusu mu? Nasıl barışılıyor? Siz de hem kavgayı hem de barışmaları, çocuklardan uzak yaşayan çiftlerden misiniz? Siz ne kadar özür dileyebiliyorsunuz? Çocuğunuzun yanında ne kadar özür dilersiniz?
  • Öfke patlamalarını kontrol etmesi gerektiğini söylüyor, duygularını kontrol edebilmesini arzuluyorsunuz. Peki siz, çocuğunuza, eşinize, iş yerindeki çalışma arkadaşınıza, ya da hatta trafikte önünüzdeki sürücüye sinirlendiğinizde nasıl tepkiler veriyorsunuz?
  • Çocuğunuza devamlı “Bir sorun varsa, hemen bize anlatmalısın,” diyor, başı sıkıştığında, bir problem yaşadığında vakit kaybetmeksizin size gelmesini, ihtiyaç duyduğu desteği sizden almasını istiyorsunuz. Peki, siz günlük stresinizi ev halkı ile paylaşanlardan mısınız? Zaman zaman “ne dersin?” “bu konuda ne yapmamı önerirsin?” diye ailesine akıl danışanlardan mısınız?
  • Çocuğunuzu kendini diğerleri ile kıyaslamaması konusunda yönlendiriyor, kendine güvenen bir birey olmasını arzuluyorsunuz. Peki, siz kendinize ne kadar güveniyor, çevrenizdeki diğer insanları ne kadar kabul ediyorsunuz? Siz çocuğunuzu birileri ile karşılaştırıyor, kendinizi çevrenizdeki diğerleri ile karşılaştırıyor olabilir misiniz?
  • Çocuğunuza sözünüzü dinlemesini, daha iyi bir dinleyici olmasını öğütlüyor, siz konuşurken başka şeylerle ilgilenmesini istemiyorsunuz. Peki ya onunla geçirdiğiniz vakitlerde, siz cep telefonunuzu, televizyonu ne kadar kapatıyor; kesintisiz ilginizi ne kadar çocuğunuza aktarabiliyorsunuz?
  • Çocuğunuza, yalan söylemenin ne kadar yanlış bir davranış olduğunu anlatıyor, yalandan uzak, dürüst bir yetişkin olmasını arzu ediyorsunuz. Peki, siz ne kadar yalan söylüyorsunuz? Özellikle onun yanında, hatta onun da eşlik etmesini istediğiniz yalanlar söz konusu olabilir mi?

Bu liste daha da uzun bir liste olabilir. Bilmenizi istediğimiz tek şey, ailenizin kültürünü, çocuğunuzun kişiliğini, seçimlerini önermelerinizle değil, davranışlarınızla kurduğunuz… Her gün, her yaşantıyla bu kurgu devam etmekte. Çocuğunuz için neyi arzuluyor, hangi davranışları, değerleri hedefliyorsanız, öyle davranıyor olmalısınız… Aklınızda tutun 🙂

Bu yazı Filiz Kaya tarafından hazırlanmıştır ve tüm hakları saklıdır. Her türlü soru görüş ve önerileriniz için: filiz@psikolojistanbul.com