MAKALELER

Çocuklar ve Oyunları



Çocuğunuzun büyümesi ve sağlıklı gelişmesi için beslenme, sevgi, bakım ne kadar gerekli ise oyun ve oyuncaklar da o kadar gereklidir. Bizler için oyun yalnızca eğlencedir. Çocuklarımız için ise gerçek yaşama hazırlanmanın ve kendine güven geliştirmesinin vazgeçilmez aracıdır. Çocuğun gözü ile bakıldığında oyun, çocuğun en önemli işi, oyuncakları da en önemli aracıdır. Oyuncaklar çocuğunuzun beş duyusunu ve duygularını uyaran, zihinsel, fiziksel, psikolojik ve sosyal pek çok yetisini geliştiren, hayal gücünü zenginleştiren yegâne araçlardır.

Çocuğunuzun oyun oynarken, oyuncaklarıyla saatler boyunca uğraşırken eğlendiği, keyifli vakit geçirdiği su götürmez bir gerçektir ama bu, ne sadece eğlencedir ne de zaman kaybı…

Oyunun Çocuğunuzun Gelişimine Etkileri

Anne babalar olarak çocuklarımızın oyun oynadıkları zamana, oynadıkları oyunlara saygı göstermeli ve onlarla bu keyifli anları paylaşmak için gayret etmeliyiz. Oyun çocuğa karar verme alışkanlığını kazandırır. Başkalarının vereceği kararla hareket etme duygusunu geliştirir. Oyun yoluyla çocuk sağlıklı iletişim kurma becerisi ve özgür düşünme yetisi geliştirir. Oyun çocuğa duygu ve düşüncelerini söyleme imkânı verir. Çocuklar oyun yoluyla toplumsal kuralları ve onlara uymayı öğrenirler. Çocukların yeni arkadaşlar edinmesini, karşı cinsle ilişkiler geliştirmesini ve değişik sosyal rolleri deneyerek öğrenmesini sağlar. Oyun çocukların liderlik özelliklerinin gelişmesine olanak sağlar. Oyunun belki de en önemli özelliklerinden biri çocuğa oyun içindeki o küçücük ortamdan başlayarak, gerçek hayatta da kazanmayı ve kaybetmeyi öğretmesidir.

  • Oyunda başardıkları ile çocuk özgüven geliştirir. Oyun çocuğun olumlu kişilik geliştirmesini sağlar.
  • Çocuklar oyun yoluyla kendilerini, dünyayı ve bu dünya içindeki varlıklarını anlamaya, anlamlandırmaya başlarlar. Oyun çocuklardaki saldırganlığın boşalmasını sağlar. Çocuk oyun ve oyuncakları yardımıyla rahatlar, sorunlarını çözer.
  • Miş gibi oyunlar (evcilik, doktorculuk vb.) çocuğun durumu miş gibi canlandırmasını ve o ortamda çözmesini sağlar, kendini ifade etme imkânı verir. Gevşemesine ve sıkıntılarını gidermesine yardımcı olur.
  • Oyun yoluyla çocuk hayal ve gerçek arasında ayrım yapmayı öğrenir. Oyun başlı başına kendini ve diğerlerini anlama ve anlamlandırma sürecidir.
  • Oyun çocuğunuzun vücudunda denge unsurunu geliştirir. Güç kontrolü sağlar. Hareket uyumu, ritim, hareket esnekliği sağlar. Motor becerilerini geliştirir ve böylelikle kas gelişimini hızlandırır, güçlendirir.
  • Oyun çocuğa topluluk karşısında sıkılmadan konuşma becerisi kazandırır. Ses tonu vurgu, durak ayarlamalarını öğrenmesini sağlayarak dil gelişimine katkıda bulunur.
  • Düzgün ve etkileyici konuşma becerisini geliştirir. Başkalarını dinleme ve anlama yetisini kazandırır. Kelime dağarcığını gelişimini sağlar Kendisini ifade etmeyi, sözlü olarak ifade edilenleri anlamayı öğrenir, yeni sözcükler kazanır.
  • Oynanan oyunlar çocuğunuzun problem çözme becerisini arttırır. Dikkatini bir noktaya toplamayı ve becerilerini organize etmeyi öğrenir.
  • Muhakeme yeteneğini geliştirir. Tahmin edebilme becerisini geliştirir. Hayal gücünü ve yaratıcılığını geliştirir.
  • Çocuklar oyun yoluyla renkleri öğrenir, kısa – uzun, büyük – küçük, alt – üst, ön – arka gibi kavramları kurduğu oyunlarda kullanarak daha hızlı öğrenir.

Anne-Babaya Düşen Görevler

  • Çocuğunuza, evde kendisinin oynayabileceği, oyuncaklarını koyabileceği bir köşe hazırlamalısınız
  • Bu köşe oyuncaklarını rahatça alabileceği, oynamak istediğini seçebileceği ve geri koyabileceği şekilde düzenlemelidir,
  • Bu köşede oyuncak sepeti veya oyuncak kutusu, minderler veya çocuğun boyuna uygun sandalyeler bulunabilir,
  • Çocuğa kendi oyuncaklarından kendisinin sorumlu olduğunu yavaş bir geçişle öğretilmelidir. İlk zamanlarda oyuncakları birlikte toplamak bu geçişi sağlar.
  • Çocuk oyun sürecinden birden koparılmamalıdır. Oyununu bitirmesi için ona zaman tanımalısınız.
  • Anne-baba olarak çocuğunuzun oyun oynamasını cesaretlendirmeli, yeni oyunlar öğretmeli ve çocuğunuz oyun oynarken ona eşlik etmelisiniz. Anne-babayla oynanan oyun, çocuğa çıktığı keşif olculuklarında güven verir.
  • Sizlerin sıcak yaklaşımınız, onunla sık sık oynamanız ve ilgilenmeniz çocuğunuzun daha sağlıklı gelişmesini ve becerileri daha iyi kazanmasını sağlar.
  • Çocuğunuza oyun sırasında, kendi kararlarını kendisinin vermesi için olanaklar sağlamalı, aşırı zorlamalardan kaçınmalısınız.
  • Alınan oyuncak yeterli miktarda olmalı, kardeş/arkadaş kıskançlıklarını göz önünde bulundurmalısınız.
  • Oyuncak seçiminde, oyuncağın çocuğun hangi gelişim alanına hitap ettiğini göz önünde bulundurmalı ve çocuğunuzun yaşına, gelişim düzeyine uygun oyuncakları seçilmeye özen göstermelisiniz.
  • Çocuğunuzun seçim yapabilme yetisini geliştirebilmek için, kendi oyuncağını kendisinin seçmesine, sizinle oynamak istediği oyunu kendisinin seçmesine fırsat verilmelisiniz.

Unutmayın, oyun çocuğun yaşamındaki baş uğraşı ve en önemli işidir. Akıllıca seçilmiş bir oyuncak, çocuğunuzun oyuncaktan ve oyundan en iyi şekilde yararlanmasını sağlar, ancak hiçbir oyuncak anne-baba ilgisinin yerini tutamaz… Ona verebileceğiniz en büyük hediye ilginiz, zamanınız, sevginiz…

Bu yazı Filiz Kaya Ataklı tarafından hazırlanmıştır ve tüm hakları saklıdır. Her türlü soru görüş ve önerileriniz için: filiz@psikolojistanbul.com