İlişkilerde Aldatma - Çift Terapisinde Aldatma

Her ilişki, başladığı günden itibaren birbirine bağlanan iki kişinin oluşturduğu bir çember ile korunur. İlişki güçlü bir ilişki ise, hayatta zorluklar yaşansa da, onları sarmalayan çeper sağlam kalacaktır. Bu çember sayesinde hem bir bütün olur, hem de diğerlerinden ayrışırlar. Bu çember sayesinde güvenliklerini oluşturur, yaşamdan birlikte doyum alıyor olurlar. Dolayısıyla aldatma ilişkilere büyük zarar verir. Önce birkaç araştırma sonucuna, ardından da aldatmanın ilişkide yarattığı etkiye bakalım.

Atkins ve arkadaşlarının 2001'de yaptıkları araştırmada 55-65 yaş arası erkekler ve 40-45 yaş arasındaki kadınların aldatma eğilimleri en yüksek olan yaş grubunu oluşturdukları görüldü. Aynı araştırma, evlilik ne kadar erken gerçekleştiyse aldatma olasılığının o kadar yüksek olduğunu; benzer şekilde, yıllık kazançları yüksek olan bireylerin, daha sık seyahat ettiklerinden ve evde daha az bulunduklarından, aldatma ihtimallerinin de daha yüksek olduğu göstermiştir. Ayrıca ilişkilerini “çok mutlu değil” olarak tanımlayan çiftlerin aldatma olasılığının “mutluyuz” diyen çiftlere göre 4 kat fazla olduğu görülmektedir. Özetle evlilikten duyulan mutluluk ve tatmin aldatma eğilimini düşürmektedir.

Aldatma oranları ile ilgili yapılan araştırmalar ise birbirinden çok farklı sonuçlar vermektedir. 1991 ile 1996 arasında Chicago üniversitesinde yapılan bir araştırma çiftlerin yüzde 25’inin aldattığını göstermiştir. İlişkilerde aldatma ve etkileri ile ilgili yoğun çalışmalar yürüten Glass’in 97 yılında yaptığı araştırma ise, kliniğe gelen çiftler arasındaki aldatma oranının yüzde 80 olduğunu göstermektedir.

Pek çok araştırmacı çiftlerde aldatmanın tedavi edilmesi en zor problemlerden biri olduğunu belirtmektedir. Yine Glass’in yaptığı 1997 yılındaki, araştırmada aldatılan kişilerin travma sonrası stres bozukluğu belirtileri gösterdiği bulunmuştur. Araya giren düşünceler, flaşbekler, duygu durumunda bozulma, psikotik belirtiler, hissizleşme, aşırı uyarılmışlık hali, tekrarlayan kâbuslar ve benzeri travma sonrası stres bozukluğu semptomları gösterdikleri görülmektedir.

Güçlü ilişki evi açısından bakarsak aldatma, evin tüm aşamalarını haraplamaktadır.

Sevgi Haritaları: Aldatılan partner, eşini hiç tanımadığını fark eder. Yalan söylemez dediği eşi, uzun zamandır ona yalan söylemektedir. Yani onu tanımamaktadır.

İlgi ve Beğeni: Aldatıldığını öğrenme tek başına, beğenilmediğini, sevilmediğini hissettirir. Dahası aldatan eş onarmaya, durumu düzeltmeye çalışsa bile, bu sadece acı verecektir.

Birbirine Yönelme: Aldatılan eş, partnerinin her türlü bağ kurma girişimine, yıkılan güven ve oluşan travma nedeniyle deprese ve mesafeli bir tutumla yaklaşacak, ona yönelmek yerine, karşı yönelme ile tepki verecektir. Onu suçlayacak şiddet agresyon gösterecek ve yanına yaklaşmasına önlemeye çalışacaktır.

Olumlu Bakış Açısı: Tamamen ortadan kalkacaktır. Aldatan eşin yaptığı tüm davranışlar olumsuz, yıkıcı hatta tehlikeli olarak algılanacaktır. Olumsuz bakış açısı tabi ki hâkim olacaktır; aldatılan eş, partnerinin her yaptığını, her davranışını aldatmayı hatırlatan bir tetikleyici olarak algılayacaktır.

Aldatılan eş, partnerinin davranışlarına ve sözcüklerine şüphe ve acıyla yaklaşacak, eleştiri ve aşağılamayı yoğun olarak kullanacaktır. Aldatan eş de kendini sürekli savunmada hissedecek ve sık sık duvar örmek zorunda kalacaktır. Aldatmanın oluşturduğu deprem tüm alt katları yıktığından, üst katlarda da durum çok parlak değildir.

Çatışmayı Yönetme: Çift artık problemleri çözemez hale gelir. Yumuşak başlangıç yapmaları mümkün olmaz. Tüm telafi girişimleri başarısız olur; uzlaşma, aldatmadan sonra çok uzak görünür. Tekrarlayan problemlerin oranı artar ve tüm problemler çıkmaza girer.

Hayalleri Gerçekleştirme: Hayaller yıkılmıştır; güven artık yok olur ve her iki taraf da sevildiğini ve saygı duyulduğunu hissedemez. İlişkide artık geleceğe bakmak çok güçtür. Yıkılan hayaller altında ezilinir.

Ortak Anlam: O güne kadar ortak olduğu varsayılan inançlar ve değerler tamamen yıkılmıştır. Ortak olmayan, birbirinden farklı olan değerler, birbirine zıt olan inançlar açığa çıkar. Artık ortak bir kültürleri yoktur.

Aldatmadan sonra, her iki partner için de, bugüne kadar bildikleri ilişkili, bugüne kadar inandıkları her şey değişmiştir. Artık güvenli yerleri bozulmuştur. Herkes kendini tehlikede hissediyordur.

ALDATMANIN ARDINDAN

Aldatmanın ardından, yeniden güçlü bir ilişki kurmak mümkün. Kesin olan şu ki: temelden çatıya farklı bir evlilik kurulması gerekmekte. Kurulacak yeni ilişkide, her iki partnerin de birbiriyle daha derin bir bağ kurması ve eskisinden daha yakın olmalarını sağlamak mümkün. Soru şu:

Yeni ve eskisinden daha güçlü bir ilişki kurmak ister misiniz?

Bu yazı Filiz Kaya Ataklı tarafından hazırlanmıştır ve tüm hakları saklıdır. Her türlü soru görüş ve önerileriniz için: filiz@psikolojistanbul.com