- İlişki Şiddeti: Kobralar ve Pitbullar
- İlişkilerde Şiddet
- Yeniden Evlilikler
- İlişkilerde Beklentiler
- Güçlü İlişki Evi
- Erkekler için Daha İyi Bir Eş Olmanın Üç Adımı…
- Duygularını Tanı, İfade Et, Kazan
- Tutku ve Uzun Süreli İlişkiler Hakkında
- Birkaç Savunma Yöntemi
- İlişkilerde Aldatma - Çift Terapisinde Aldatma
- Aşk ve Beynimiz
- Eşimi Değiştirebilir miyim?
- Doğum Sonrası Cinsel Sorunlar
- Çiftler İçin İlişki Atölyesi
- Her Yerde Aşk Var
- Affetmek Mümkün Mü?
- Doğum Odasındaki Babalar
- İyi Eş Olmak, İyi Ebeveyn Olmak
- Çocuktan Sonra Evlilikler
- Evliliğim Tehlikede Mi?
- Sihirli 5 Saat
- İyi Bir Cinsel Yaşam İçin
- Evlilik Konusunda Endişeleriniz mi Var?
- Aşkın Belirtileri Nelerdir?
- İlişkinizdeki Uyumu Koruyun
- Güçlü İlişkiler İçin
- Cinsel Mutluluğun Anahtarları
- Bebek Evliliği Nasıl Etkiler?
- Sihirli 3 Kural...
- Gerçek Boşanma Nedenleri
- Performansın Belirleyicileri
- Cinsellik Hakkında Konuşmak
- Performans Blokları
- Bütün Aldatmalar Eşit mi? Aldatma Eğilimleri
- Evlilik Ömrü Uzatır Mı?
- Aldatma ile ilgili Mitler ve Doğrular
- Yalancıyı Tanıyın!!!
- Mutlu İlişkilerin Formülü Çözüldü
- Ayrılık… Neden bu kadar acıtır?
- Kumdan Kaleler ve Çocuğunuz
- Çocukluk Depresyonu
- Bilinçli Ebeveynlik
- Sporcu Ailesi Olmak III
- Ebeveynlerin Yapmaması Gerekenler
- Sporcu Ailesi Olmak II
- Çocukluk Travmaları
- Sporcu Ailesi Olmak
- Çocuğunuz Bilgisayarla Nasıl Tanışmalı?
- “Marshmallow Testi”
- Çocuğum Yalan Söylüyor: Ben Yapmadım!
- Bebeğinizin İlkleri
- İlişkiniz İçin Ebeveynlik Stratejileri
- Çocuğunuza Değerleri Öğretirken
- Bebeğinizle Bağ Kurun
- Ergenler ve Tartışma...
- Cinsel İstismarı Önlemek İçin
- Otizm Nedir?
- Matematik Gerçekten Acıtıyor!
- Çocuğunuzla Oynayın
- Gece Korkuları
- Çocuklarda Obezite ve Başarı
- Yazdan Okula
- Yüksek Kaygı Başarıyı Olumsuz Etkiler
- Çocuğunuzun Matematik Becerilerini Geliştirin
- Çocuklar ve Oyunları
- Hissediyorum, Öyleyse Varım
- Bebek Doğduktan Sonra
- Suçluluk Hakkında Bilmediğiniz 10 Şey
- İnsanın Akış Hali: Muhteşem Deneyim
- Sizin Otomatik Düşünceleriniz Neler
- Sahne Korkusunu Yenebilirsiniz!
- Sporda Performans Geliştirme
- İşini Sevmek
- İş Yaşamında Güçlü Yönleriniz
- Temel İhtiyaçlarımız
- İrademe Nasıl Sahip Çıkarım?
- Empati Dedikleri...
- Günlük Sıkıntılar ≠ Büyük Stresler
- İşe Dönüş...
- İyi Hissetmek İçin
- Performansı Geliştirmek İçin
- Biz Sadece Arkadaş Mıyız?
- Helikopter Aileler Özgüveni Yok Ediyor
- Bir İntihar Videosunun Ardından...
- Yas Kaç Yıl Sürer?
- Röportaj: 10 Soruda Karne
- Nedir Bu Karne?
- Ropörtaj: Yeni Yıl Yeni Kararlar
- İlişki ve Evlilik Terapisi Hakkında - Röportaj
- İlişkilerin Yanlışı Doğrusu
- Boşanmayı Önleyen Bilimsel Formül
- Etkiyi Kabul Edin
- Kavgada Sakinleşmenin 20 Yolu
- Çocuğum Bana Ne Söylemeye Çalışıyor?
- Aşırı Koruyucu Ailenin Çocuğu Okula Alışmakta Zorluk Çekiyor
- Prof. Dr. Byron Norton'dan "Çocuklarla İletişim" Semineri
- Ağlamak Güzeldir
- Evet Bir Çeşit Hafıza Kaybı Yaşıyoruz
- Hayali Arkadaşlar
- Eşler Birbirini Neden Aldatır?
- "Benimle Oynar Mısın" Hakkında...
- İyilik eziyete dönüşmesin!
- Güçlü İlişkiler: Gottman Röportajı
- 35 yılda 3 bin çifti araştırdılar bir bakışta evliliğinize ömür biçebilirler
- 40 yılda 40 bin çocuğu oyunla tedavi etti...
- Performans İçin Psikoterapi
Yetişkinlerde Görülen DEHB Hakkındaki Gerçekler
DEHB – Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
Yetişkinlikte de devam eden DEHB nedir? Ne değildir? Öncelikle şunu netleyelim… DEHB sadece çocuklukta görülen bir yerinde duramama hali değildir. Yetişkinlikte de devam eden bir bozukluktur. Yetişkinlikte de bir türlü organize olamama, bir türlü dikkatini toplayamama belirtileri ile kendini gösterir ve çoğu zaman kişi, bunun bir çözülebilir bir sorun olduğunu değil, kendi eksikliği, yetersizliği olduğunu düşünür. Dolayısıyla yetişkinlikte görülen DEHB’ye sıklıkla düşük özgüven ve yetersizlik hissi eşlik eder.
Peki nedir DEHB’nin yetişkinlikte görülen belirtileri?
- “Labilite” dediğimiz, sağı solu belli olmama hali
- Dağınıklık, başı sonu belli olmamak, organize olamama hali
- Asabilik, sinirlilik hali
- Sabırsızlık, acelecilik
- Gözü karalık, düşünmeden hareket etme hali
- “Hassasiyet”, tepkililik
- Unutkanlık
DEHB’nin başlıca belirtisi dikkat eksikliğidir. Sıklıkla “konsantre olamıyorum” yakınması ile kendini gösterir. Ancak konsantrasyon güçlüğünün yaşanan travmatik deneyim, yoğun stres düzeyi vb. pek çok belirtisi olabilmekte. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda asıl olarak yaşanan durum, dikkat dağınıklığı değil, “dikkat yetmezliği”dir. Peki dikkat nedir? Bu sorunun yanıtını konunun uzmanı Yankı Yazgan’ın cümleleri ile aktaralım; “her şey tamam ve dikkat tam” olduğunda, gerçekleşenler şu şekilde:
- Motivasyonun yeterli olması
- Can sıkıntısına tahammül edebilme
- Bekleyebilme/bekletebilme
- Baştan çıkmaya karşı koyabilme
- Gereğinde vazgeçebilme
- Bitirebilme
- Birçok işlemi aynı anda ve verimli yürütebilme
- Konsantre kalabilme
- Akılda tutma; akılda tutulanı kullanma
- Öncelik belirleme,
- Sıraya koyma
- Planlama ve düzenlemeden oluşuyor.
Peki, yetişkin DEHB’sinin özellikleri nelerdir? Aşağıdaki belirtilerin büyük bir bölümü sizin için geçerli ise, ayırıcı tanının yapılabilmesi ve yaşamınızı bu kadar etkilemekte olan bu sorunun kontrol edilebilmesi için, bir uzmana danışmanızda yarar var demektir.
Organize olamama: Yetişkinlikle birlikte artan, iş, aile ve sosyal yaşam sorumluluklarını organize edememe halinin çocukluktan beri devam ediyor olması.
Dikkat Dağınıklığı: Dikkatin uzun süre devam ettirilmesi gereken işlerde, görevlerini yerine getirmekte zorlanma yaşanması.
İlişki Problemleri: Yaşanan dikkat yetersizliği ve dürtüsellik nedeniyle dinleme ve anlamada diğer insanlara göre daha çok zorluk çekme hali. Bu durum her türlü ikili ilişkiyi olduğu gibi, özellikle yakın ilişkileri olumsuz etkiler.
Huzursuzluk ve Gerginlik: Çocukluk döneminde DEHB’ de görülen hiperaktivitenin ( aşırı hareketlilik) yerini yetişkinlikte huzursuzluk ve bir türlü rahatlayamama hali almaktadır. Bu nedende sinirlilik ve gerginlik yaygın olarak yaşanmaktadır.
Bir İşe Başlarken Karşılaşılan Problemler: Çocuklukta bu belirti ödevlerini yapmayı sürekli ertelemek şeklinde görülürken, yetişkinlerde, yoğun dikkat gerektiren görevlere başlamaya ayak diretme şeklinde yaşanır; yakın ilişkilerde, iş yaşamında ve sosyal ilişkilerinde sorunlara yol açar.
Öfke Patlamaları: Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu sık sık olumsuz duygularla başa çıkmada sorunlar yaşanmasına neden olur. DEHB’li çoğu insan küçük sorunlar söz konusu olduğunda dahi, ani duygusal patlamalar yaşayabilir; duyguları üzerinde kontrollerinin olmadığını hissederler.
Öncelikleri Planlamak: DEHB’ li bireyler önceliklerini planlamakta ciddi zorluklar yaşarlar. Yapmaları gereken önemli bir iş dururken, bambaşka ve önceliği olmayan bir işle, oyunla saatlerini geçirebilir ve sıklıkla sorumluluklarını yerine getirmekte başarısız olabilirler.
Bu yazı Filiz Kaya Ataklı tarafından hazırlanmıştır ve tüm hakları saklıdır. Her türlü soru görüş ve önerileriniz için: filiz@psikolojistanbul.com