Sahne Korkusunu Yenebilirsiniz!

Sahne korkusu ya da sahne fobisi diye tanımladığımız performans anksiyetesi, seyirci karşısında konuşma ya da performans sergileme (canlı ya da kamera karşısında da olabilir) ortaya çıkan endişe, korku ya da fobik reaksiyondur. Temel olumsuz etkisi performans üzerinde olur. Pek çok belirti ile ortaya çıkan sahne korkusunun başlıca göstergeleri, kalp atışlarının hızlanması, ellerde ve bacaklarda titreme, terleme, yüz kaslarında kontrolsüz atmalar, ağızda kuruluk vb.dir.

Hangi işle uğraşıyor olursanız olun, kalabalık önünde bir performans sergilemek zorlayıcı bir deneyimdir. Sahne korkusu, hemen her meslek ve deneyim düzeyindeki kişide görülebilir. Sahneye ilk çıkma deneyimlerinde görülebileceği gibi, uzun yıllardır topluluk karşısında büyük bir rahatla performans sergileyen kişilerde de görülebilir. İş görüşmesine gittiğiniz anda ortaya çıkıp sadece görüşmelerde yaşadığınız bir deneyim de olabilir, sahne sanatlarıyla uğraşan biri olarak yaşadığınız ve hemen her gün mesleki performansınızı olumsuz etkileyen bir sıkıntı olarak da deneyimliyor ya da bir öğrenci olarak, okulda sınıfın önünde performans sergilemekte güçlük çekiyor olabilirsiniz. Oyuncular, politikacılar, müzisyenler, ilaç mümessilleri… Sayısız meslek alanından kişilerde görülebilen bu problem, kişinin performansını son derece olumsuz biçimde etkilemektedir.

Siz de profesyonel yaşamınızda sahnede rahat olması gerekenlerdenseniz ancak bunu bir türlü başaramıyorsanız, önerilerimizi dikkate almanızda yarar var. Unutmayın, daha iyisini başarmak ve performansı geliştirmek her zaman mümkündür.

Öncelikle sahne korkusunu pekiştiren ve sık yapılan hatalar:

• “-meli” “-malı” cümleleri: Başarmalıyım! Yapmalıyım!
• Felaket senaryoları: “Başaramazsam, bittim!” “Yapamazsam, korkunç olur!”
• İzleyiciye odaklanmak: “Beni beğenmeliler, ya beğenmezlerse?” “Nasıl tepki vereceği çok önemli, ya hiçbir şey söylemezlerse?”
• Korkmaktan korkmak…

Şimdi de sahne korkunuzu yenmek için neler yapmanız gerektiği:

• Sunduğunuz şeyi iyi bilin. İyi çalışmış ve performansınıza bütünüyle hakim olun. Sahne korkusunun önemli bir kısmı yeterince hazır hissetmemekten, hata yapma endişesi taşımaktan, izleyicinin hatayı anlamasından ya da sizden daha ehli olduğunu düşünmenizden kaynaklanır. Sunacağınız şeye bütünüyle hakim olduğunuzda, bu endişeleri bertaraf edebilirsiniz.
• İlk 5 dakikayı geçirmeye odaklanın. Her performans için sıkıntı yaratan kısım bu ilk 5 dakikadır. Büyük sahne fobisi sorunu yaşayan kişiler bile, bu korkuyu performans süresince değil, sadece ilk dakikalarda yaşarlar.
• Nefes alın! Korku bedensel olarak yaşanan bir duyumdur ve bedensel olarak da üstesinden gelinebilir. Korktuğumuzda kısa ve hızlı nefesler almaya başlarız. Sahneye çıkmadan önce, sakince, oturarak, yavaş ve derin nefesler aldığınızdan emin olun.
• Hatırlayın ve kendinize hatırlatın. Korkunç bir performans sergileseniz bile, dünya tek parça halinde yerli yerinde duruyor, parçalara ayrılmamış olacak. İstediğinizin çok dışında bir performans sergileseniz bile, insanlar yine verdiğiniz emek için sizi takdir ediyor, teşekkür ediyor olacaklar.
• Bilin ki, en büyük eleştirmeniniz kendinizsiniz. Sizi parçalara ayırmak için değil, dinlemek için gelen bir grup izleyici ile karşı karşıya olacaksınız. Lütfen siz de kendinizi lime lime etmek için değil, daha tarafsız değerlendirmek için hazır olun.
• Sürekli tekrarlayan, şiddeti giderek artmakta olan bir korkuyla baş başa kalmayın; destek alın.

Bu yazı Filiz Kaya Ataklı tarafından hazırlanmıştır ve tüm hakları saklıdır. Her türlü soru görüş ve önerileriniz için: filiz@psikolojistanbul.com